Epitafia i płyty nagrobne

Kościół p.w. św. Mikołaja

Kościół św. Mikołaja to najstarszy kościół złotoryjski wybudowany na górze Mikołaja miejscu, na którym znajdowała się pierwsza osada górników złota. Prawdopodobnie jeden z okręgów w którym wydobywano złoto. Św. Mikołaj jest pierwszym patronem górników Europy Zachodniej (dziś za patronkę uważa się Św. Barbarę) a to stamtąd właśnie książę Bolesław Wysoki sprowadził kolonistów na swoje ziemie – fachowców od górnictwa złota.
Pierwsza wzmianka źródłowa o Kościele pochodzi z roku 1217. Częściowo zniszczony w czasie wojny 30-letniej. Przebudowany w latach 1591-1595. Od XVII w. był używany przede wszystkim jako świątynia pogrzebowa. W czasie wojen napoleońskich w 1813 r. w kościele znajdował się lazaret. W roku 1834 zamożna rodzina Seibit dobudowała od północy swoje mauzoleum. W 1840 roku pożar zniszczył kościół. Ponownie odbudowano go w l. 1841-1842, wtedy też kościół zmienił wygląd zewnętrzny. Z tego czasu przetrwał wystrój wnętrza – piętrowe empory, drewniana ambona z baldachimem wsparta na jednym filarze oraz ołtarz. Organy z 1842 r. rozebrane zostały po II wojnie światowej. Od XVI w do 1962 r. użytkowany był przez protestantów. W 1964 r. kościół przejęła parafia polsko-katolicka nadając mu wezwanie Św. Krzyża. Kościół został poddany renowacji w l. 1974-1978 i 1982-1988. W roku 2000 kościół odzyskała parafia św. Jadwigi, która przeprowadziła generalny remont i przywróciła pierwotne wezwanie Św. Mikołaja. W chwili obecnej kościół ponownie pełni przede wszystkim rolę świątyni pogrzebowej.
Najstarsza XIII-wieczna budowla nie zachowała się. Dwa istniejące gotyckie portale pochodzą z XIV stulecia. Okazały portal główny, wykonany częściowo z czerwonego piaskowca posiada misterną dekorację roślinną głowic kolumn i łuków archiwolty. Nad portalem znajduje się rzeźba przedstawiająca czaszkę. Nad nią łaciński napis Momento Mori.
Zachowane na zewnętrznych elewacjach kościoła liczne epitafia i tablice z XVI-XIX w. Do najcenniejszych należą nagrobki całopostaciowe, np. nagrobek pastora Caspara Polo ( z klepsydrą, zmarł z 1512 r.), dwuletniej Barbary Girschner (zm. 1595 r.) i miejscowego historyka Carla Wilhelma Peschela (zm. 1852 r.) XVII-wieczny cenotaf poświęcony Janowi Zygmuntowi Steimbergowi.
Kościół otacza cmentarz, na którym znajduje się 14 mauzoleów rodzinnych. Pochodzą one z XIX w. i mają klasycystyczne, neoromańskie i neogotyckie fasady. Na murze cmentarnym liczne tablice i epitafia.

Tekst pochodzi z portalu Wratislaviae Amici.

Dwie płyty nagrobne oraz epitafium

Dwie płyty nagrobne oraz renesansowe epitafium wmurowane w ścianę.

Płyta nagrobna Barbary Girschner † 1595

Płyta nagrobna Barbary Girschner zmarłej w 1595 roku, córki Matthesa Girschnera i Barbary zd. Hupfert.

Płyta nagrobna Caspara Polo. . . . † 1597

Płyta nagrobna pastora Caspara Polo. . . . z Meißen, zmarłego 20 maja 1597 roku w wieku 38 lat.

Epitafium Matthesa Girschnera oraz jego żony Hedwigis

Renesansowe obramowane epitafium mieszczanina złotoryjkiego Matthesa Girschnera, zmarłego 29 sierpnia 1593 roku w wieku 73 lat oraz jego żony Hedwigis zd. Hupfert. Epitafium zapewne ufundowała Hedwigis, jeszcze przed swoją śmiercią bowiem na płycie inskrypcyjnej brakuje dat jej śmierci oraz wieku.

IM IHAR CHRISTI 1593 DEN 29 AVGVSTI IST IN GOT SEHLIGLICH ENTSCHLAFFEN DER ERBARE VND WOLGEACHTE HER MATTHES GIRSCHNER BVRGER ALHIR SEINES ALTERS IM 73 IHARE.
DARNACH IM . . . . . DEN . . . . . . . . DIE ERBARE TVGENTSAME FRAW HEDWIGIS HVPFERT SEINE EHLICHE HAVSFRAW DENEN VN. . .NE ALTEN GOT GNEDIG SEIEN WELT. . .M IVNGSTEN TAGE EIN FROLICHE . . . . . . ZVM EWI. . . . . . . . . . . AMEN

U góry jest wyryta treść psalmu 90:10
Unser Leben währet siebzig Jahre, und wenn's hoch kommt, so sind's achtzig Jahre, und wenn's köstlich gewesen ist, so ist es Mühe und Arbeit gewesen; denn es fährt schnell dahin, als flögen wir davon.
Miarą naszych lat jest lat siedemdziesiąt lub, gdy jesteśmy mocni, osiemdziesiąt; a większość z nich to trud i marność: bo szybko mijają, my zaś odlatujemy.

Epitafium George Nieckscha † 1662

Epitafium George Nieckscha, zmarłego 8 kwietnia 1662 roku w wieku 51 lat i 33 tygodni. Jego żoną przez 25 lat i 21 tygodni była Anna zd. Klemm.

AUF
SEELIGE HOFNUNG
DER FROLICHEN AUFFERST.
RUHET UNTER DIESEM STEIN
DER EHRENVEST. VORACHTBAHRE
UND WOHLBENAMBTE
H. GEORGE NIECKSCH
VORNEMER BURG. UND ROTHGER
BER AUCH WOHLVERORDNETER
RENT SCHREIBER BIS INS 4DE JAHR
WELCHER 1662 DEN 8 APRIL
SEELIG VORSCHIED.
HAT IN DER EHE GELEBET
MIT FR. ANNA GEB. KLEMMIN
25 JAHR 21. WOCH.
UND SEINEN LEBENSLAUF GE
BRACHT AUF 51 JAHR
33 WOCHEN
DEME
ZU SCHULDIGEN
Dalsza część płyty jest mocno zwietrzała i uniemożliwia jej odczytanie.

Epitafium Johanna Stenbergera † 1666

Epitafium Johanni Sigismunda Stenbergera zmarłego 17 września 1666 roku. Jego żoną była Anna Maria Fabricia Conjux.

Tablica pamiątkowa rodziny Helmrich

Płyta pamiątkowa rodziny Helmrich
Johann Gottlieb * 1782 † 1851
Johanna Eleonora zd. Friebe * 1787 † 1828
Julius Adolf * 1827 † 1900
Ernestine Dorothea zd. Schmidt * 1824 † 1869
Ewald Richard * 1862 † 1932
Agnes zd. Elsner * 1862 † 1909
Hans * 1892 † 1893
Margarethe Neubarth zd. Helmrich * 1892 † 1944

Miejsce spoczynku rodziny Glauer

Płyta nagrobna - miejsce spoczynku rodziny Glauer
M. Elisabeth Burghart zd. Neumann
Christian Kielscher
Maria Rosina Glauer zd. Burghart
Gottlieb Glauer

Tabliczka nagrobna

Tabliczka nagrobna Karla Gustava Martina, urodzonego 5 sierpnia 1802 roku a zmarłego 1 grudnia 1868 roku oraz jego żony Johanny Louise Martin zd. Bormann, urodzonej 2 stycznia 1808 roku a zmarłej 9 lutego 1875 roku.